Στο 2ο Πιλοτικό Τεχνικό Εργαστήριο Πηνειού που διοργανώθηκε στο πλαίσιο του έργου Horizon 2020 REXUS, οι ενδιαφερόμενοι φορείς που σχετίζονται με το Water-Energy-Food-Ecosystems-Climate Nexus έθεσαν συγκεκριμένους στόχους για την αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων της λεκάνης απορροής του Πηνειού, υπό το φως των επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Το 2ο Πιλοτικό Τεχνικό Εργαστήριο Πηνειού διοργανώθηκε από τον τοπικό πιλότο της REXUS, Ινστιτούτο Εδάφους και Υδάτινων Πόρων του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «ΔΗΜΗΤΡΗ» (SWRI) στις 20 Ιανουαρίου 2023 στη Λάρισα, στις εγκαταστάσεις του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου-Τμήμα Στερεάς Ελλάδας, στην την καρδιά της λεκάνης απορροής του Πηνειού.
Περίπου 40 ενδιαφερόμενοι φορείς, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων από την κεντρική και τοπική κυβέρνηση, διαχειριστικές αρχές, συνεταιρισμούς αγροτών, καθώς και ακαδημαϊκοί και ειδικοί από όλους τους τομείς που σχετίζονται με το Nexus παρακολούθησαν το Εργαστήριο.
Η ανεκτίμητη συμβολή των ενδιαφερόμενων μερών της λεκάνης απορροής του Πηνειού στον γενικό στόχο της μετάβασης από τη σκέψη του Nexus στο Nexus Doing
Η συνάντηση βασίστηκε στο 1ο Τεχνικό Συνεργείο Πηνειού που έλαβε χώρα τον Μάιο του 2022 στο πλαίσιο των τοπικών Συμμαχιών Μάθησης & Δράσης (LAA), όπου οι ενδιαφερόμενοι συνεργάστηκαν για να εντοπίσουν τις κύριες προκλήσεις της Λεκάνης του Πηνειού σχετικά με το νερό, την ενέργεια, τα τρόφιμα και τα οικοσυστήματα, συμπεριλαμβανομένων εμποδίων/αναστολέων, κινδύνων, επιπτώσεων, δυνάμεις και ευκαιρίες. Οι LAA αποτελούν τον πυρήνα της υλοποίησης του έργου REXUS, καθώς διασφαλίζουν την ενεργό συμμετοχή των ενδιαφερομένων που παρέχουν πληροφορίες και μοιράζονται πολύτιμες γνώσεις με τους εταίρους του έργου σχετικά με τον τρόπο πρόοδο προς μια πιο ολοκληρωμένη διαχείριση των φυσικών πόρων.
Απώτερος στόχος του 2ου Τεχνικού Εργαστηρίου Πηνειού ήταν οι ενδιαφερόμενοι να παράσχουν γνώσεις και να προτείνουν μετρήσιμους στόχους στους καθορισμένους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν μέσω απτών μέτρων που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι τομείς του Νερού, της Ενέργειας, των Τροφίμων και του Κλίματος στον Πηνειό.
Μετά τις καλωσορισμένες ομιλίες του Δρ. Ανδρέα Παναγόπουλου, Διευθυντή Ερευνών του SWRI και του Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας, η ομάδα REXUS ενημέρωσε τους συμμετέχοντες για τις πιλοτικές εξελίξεις του Πηνειού.
Ο Δρ. Δημήτριος Μαλαματάρης, Επιστημονικός Συνεργάτης του SWRI, συνόψισε τα βασικά αποτελέσματα του 1ου Εργαστηρίου και ο Δρ. Ανδρέας Παναγόπουλος παρουσίασε τις συμμετοχικές δραστηριότητες της LAA που είχαν εφαρμοστεί από τον Μάιο του 2022. Η κα Αντωνιάδου από την DRAXIS Environmental SA ανέλυσε την Εκτίμηση Κλιματικού Κινδύνου του Pink. περιοχή.
Ο Δρ Ανδρέας Παναγόπουλος τόνισε μια νέα μεθοδολογία που αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο της Castilla-La Mancha, συντονιστή του έργου REXUS, η οποία εφαρμόστηκε στο πιλοτικό πρόγραμμα για τον υπολογισμό της κατανάλωσης νερού άρδευσης των προηγούμενων ετών σε επίπεδο αγρού και του αντίστοιχου αποτυπώματος νερού.
Στη συνέχεια οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες εργασίας. Αξιοποιώντας τη συμβολή που είχαν ήδη προσφέρει από το 1ο Εργαστήριο, συζήτησαν απτές στόχους για κάθε στόχο που σχετίζεται με την αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων στο λεκανοπέδιο. Τελικά, πρότειναν συγκεκριμένα και εφαρμόσιμα μέτρα, τα οποία έδωσαν προτεραιότητα σύμφωνα με τρία κριτήρια – αναγκαιότητα, δικαιοσύνη και ευελιξία. Κάθε ομάδα επέλεξε στη συνέχεια τρία μέτρα ανά στόχο και τα αξιολόγησε.
Για το διαδραστικό μέρος του εργαστηρίου, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες ίσου αριθμού συμμετεχόντων που εκπροσωπούν παρόμοιους φορείς και οντότητες σε όλους τους τομείς.
Το Εργαστήριο ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση από τον Ερευνητικό Συνεργάτη του κ. Κωνσταντίνου Μπαμπάκου SWRI του μετα-μοντέλου μακέτα που αναπτύχθηκε για τη λεκάνη απορροής του Πηνειού από την DELTARES με τη συμβολή της SWRI και της DRAXIS SA Οι ενδιαφερόμενοι παρείχαν τη συμβολή τους στο σχεδιασμό της πλατφόρμας και υπέβαλαν συστάσεις για το πώς μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για όλους, το οποίο μπορεί τελικά να συμβάλει στην αναθεώρηση του αντικτύπου των συγκεκριμένων λύσεων Nexus που αυξάνουν την ανθεκτικότητα σε όλους τους τομείς.
Αναγνωρίζοντας το σημαντικό έργο που ανέλαβε η REXUS για την ανάπτυξη και την επικύρωση γνώσεων και εργαλείων για τη διευκόλυνση της μετάβασης από τη θεωρία WEFE NEXUS στην πράξη, η πλειονότητα των τοπικών μέσων κάλυψαν την εκδήλωση. Ενδεικτικά, σχεδόν όλες οι τοπικές πύλες ειδήσεων και εφημερίδες μοιράστηκαν το δελτίο τύπου του εργαστηρίου, οι δύο κύριες έντυπες εφημερίδες περιείχαν συνεντεύξεις και ειδικά άρθρα που κάλυπταν τους βασικούς πυλώνες εργασίας της REXUS στη λεκάνη του Πηνειού, ενώ ο Δρ. Παναγόπουλος φιλοξενήθηκε τόσο σε ειδησεογραφικά ραδιοφωνικά όσο και σε τηλεοπτικά προγράμματα.
Υπήρξε εκτεταμένη κάλυψη της εκδήλωσης από τα μέσα ενημέρωσης σε τοπικό επίπεδο, καθώς οι προκλήσεις των φυσικών πόρων, συμπεριλαμβανομένης της λειψυδρίας, γίνονται έντονα αισθητές από τον αγροτικό τομέα στη λεκάνη απορροής του Πηνειού.
Το 2ο από τα συνολικά 3 Εργαστήρια επιβεβαίωσε τον βασικό ρόλο των ενδιαφερομένων στο σχεδιασμό και τη διαμόρφωση συμμετοχικών λύσεων Water-Energy-Food Nexus που μπορούν να αντιμετωπίσουν τις οξείες προκλήσεις του νερού της λεκάνης απορροής του Πηνειού.
